HUTBE VE HİTABET KURALLARI

Hatip kardeşlerimizin hitabelerinin başarılı olabilmesi için, önemli bazı kurallara dikkat etmeleri kaçınılmazdır. Bu sebeple hitabe için bazı öneriler aşağıda sunulmuştur. Gayret bizden, başarı yüce Allah'tandır.

1- Hutbelerinizi güncel konulardan seçmeli veya insanların en çok ilgilendikleri ve ihtiyaç duydukları meselelerle ilgili hutbeler okumalısınız. Bu tür hutbeler etki bakımından daha da verimli olacaktır.

2- Okuyacağınız hutbeyi birkaç gün önceden değerlendirmeli ve kendinizi psikolojik olarak o güne motive etmelisiniz.

3- İhtiyaç duyduğunuz yerlerde imlâ düzenlemelerini kendinize göre ayarlamalı ve imlâ kurallarına riayet etmelisiniz.

4- Jest ve mimiklerinizi çok iyi ayarlamalı, sade bir ses tonu yerine arada bir sesinizi hafifçe yükseltip azaltarak cemaatin dikkatini çekmelisiniz.

5- Hutbe okuma esnasında kelimeleri yutmamalı, bağırmamalı ve ses düzeninizi caminin ve cemaatin durumuna göre ayarlamalısınız.

6- Cemaatin dinlemediğini veya dikkatlerinin dağıldığını hissettiğinizde, birkaç saniye susun. Siz susunca dinleyicinin dikkatini çekecek ve okumaya daha canlı bir havayla devam edeceksiniz.

7- Ayet, hadis ve önemli sözleri okuduğunuzda daha bir değişik, olgun ve daha ciddi bir ses tonu kullanın ve birkaç saniyelik ara verin. Daha sonra asıl ses tonunuzla okumaya devam edin. Böylelikle ayet ve hadisler daha iyi anlaşılacaktır.

8- Hutbeyi erken bitirme düşüncesine kapılıp da, hızlı okumaya çalışmayın. Ne kadar hızlı okursanız okuyun, kazanacağınız zaman bir kaç dakikadan fazlası olmayacak ve hitabeniz de anlaşılmayacaktır.

9- Kelimeleri yutmadan tane tane ve anlaşılır bir şekilde çıkarmaya gayret edin. Bu da daha önceden hazırlanmanıza bağlıdır. Hangi hutbe olursa olsun mutlaka hitabe provası yapmalısınız.

10- Hâkimiyetinizi kaybetmemek için, kişilerden ve olaylardan etkilenmemeye azami dikkat etmelisiniz.

11- Hutbelerinizde belirli şahısları hedef alıp onur kırıcı kelimeler kullanmamalı, minber kültürüne ve minber saygınlığına yakışmayacak kelimelerden uzak durmalısınız.

12- Mihrap, vaaz kürsüsü ve minberin peygamberimizin birer emaneti olduğunu aklınızdan çıkarmayın. Giydiğiniz cübbe ve sarıkla, peygamberimizin mesleğini ve öğretilerini yerine getirmenin sorumluluğunu bilerek hareket edin.

13- Okuyacağınız hutbe önce sizi etkilemeli; inandığınız, yaşadığınız ve hak verdiğiniz bir hutbeyi okumanız daha etkili olacaktır. Eğer okuyacağınız hutbe sizin üzerinizde etkili olmuyorsa, cemaat üzerinde de o kadar etkili olmayacaktır.

14- Okuyacağınız hutbelerle İslâma hakaret etmemeli, aksine İslâm’ı desteklemelisiniz. Kaygısız sözlerle hazırlanmış İslâm’ı ve minberi ilgilendirmeyen hutbeleri okursanız, makamınıza, dininize ve mesleğinize ihanet etmiş olursunuz.

15- Cemaat olarak dinlemek istemediğiniz bir hutbeyi, hatip olarak kimseye okumayın.

16- Menfaatine mahkûm olduğunuz hiç kimseye hâkim olamazsınız. Bu vesile ile alan el değil veren el olmaya çalışırsanız daha çok söz sahibi olursunuz.